Aksaray Fermanları (1757)

Aksaray İle İlgili Osmanlı Padişah Fermanları (1757)

Aşağıda, Osmanlı Padişahı III. Mustafa dönemine (1757-1774) ait üzeri tuğralı bir ferman paylaşılmıştır. Bu ferman, Aksaray Sancağı’nın Eyübeli Nahiyesi’ne bağlı Eskice ve Sivrice köylerindeki tımarlar ile Bekir Nahiyesi’ne bağlı Göktaş köyündeki tımarın Ahmed isimli sipahiye verildiğinden bahsetmektedir.

Eyübeli, günümüzde Aksaray iline bağlı olan Ortaköy ilçesinin eski adıdır. Arşivlerde, daima Aksaray’a bağlı olarak zikredilen bu isim, ilk olarak 1480 yılına ait bir tahrir defterinde geçmektedir. Bazen nahiye ve çoğunlukla da kaza şeklinde geçen Eyübeli ismi, arşiv belgelerinde 1876 yılına kadar görülmeye devam eder. 1500 yılından itibaren belgelerde görülen Ortaköy ismi ise 1876 yılından itibaren Eyübeli isminin yerine geçmiştir.

Bekir ismi ise günümüzde Aksaray’ın Güzelyurt ve Gülağaç ilçelerini kapsayan bir alana karşılık gelmektedir. Belgelerde bazen “Bekar” şeklinde de geçen bu isim, arşiv belgelerinde 1480’den itibaren görülmektedir. 1821’den sonra ise belgelerde bu isme rastlanmaz. “Bekir” isminin günümüzde Aksaray’ın Gülağaç ilçesine bağlı olan Bekarlar (Nenezi) köyü ile Gülpınar (Hıcıp) köyü arasında bulunan ve 13. Yüzyıla tarihlenen Bekar Sultan Türbesi’nde (Turasan Türbesi) medfun kişiyle alakası olma ihtimali oldukça kuvvetlidir.

Belgede zikredilen köylerden Eskice ve Sivrice köylerine ise arşiv belgelerinde 16. Yüzyıldan itibaren rastalanmaktadır. Ancak bu köyler 1758’den sonra hiçbir belgede geçmez. 1483’ten itibaren belgelerde geçen Göktaş köyüne ise 1770’ten sonra kayıtlarda rastlanmamaktadır. Her üç köyün de bugün mevcut olmadığı anlaşılmaktadır.