Mektupçu M. Hilmi Bey ve Aksaray Tarihçesi

1925 ve 1932 yılları arasında Aksaray Valiliği’nde mektupçu (yazı işleri müdürü) olarak görev yapan Mehmet Hilmi Bey, 1898 yılında Tokat’ta doğdu. Tokat Valiliği’nde tahrirat (yazı işleri) bölümünde devlet memurluğuna başladı. Daha sonra sırasıyla Kadışehri ve Iğdır’da nahiye müdürlüğü görevlerinde bulundu. 1925 yılında Aksaray Vilayeti mektupçuluğuna (yazı işleri müdürlüğü) atandı. Ardından Gaziantep (1932) ve Seyhan (Adana) vilayetlerinde (1935) mektupçuluk (yazı işleri müdürlüğü) görevinde bulundu. Soyadı Kanunu’nun (1935) çıkmasından sonra “Dağcıoğlu” soyadını aldı. 1937 yılında İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nde şube müdürlüğüne getirildi. Mehmet Hilmi Dağcıoğlu, bu görevi sırasında 1941 yılında Ankara Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Ardından 1944-1955 yılları arasında sırasıyla Biga, Şarköy, Nazilli, Malkara, Kadınhanı ve Kırşehir’de kaymakam olarak görev yaptı. Daha sonra Nevşehir (1955) ve Kars (1957) valisi olarak görev yaptı. Mehmet Hilmi Dağcıoğlu, son görevi olan Kars valiliği sırasında 1960 yılında emekli oldu.

 

Mehmet Hilmi Bey’in (Dağcıoğlu) Aksaray’da görev yaptığı yıllara ait fotoğrafı.

 

Mülkiye (İçişleri) bürokrasisinin tüm kademelerinde uzun yıllar görev yapan Mehmet Hilmi Dağcıoğlu, bürokratlığının yanı sıra aynı zamanda araştırmacı ve yazar vasıflarını da taşıyan birisiydi. Aksaray’da vilayet mektupçusu (yazı işleri müdürü) olarak görev yaptığı sırada “Aksaray Tarihçesi, Orta Anadolu’nun Yeşil Aksarayı” isimli bir kitap kaleme almıştır. 1931 yılında Aksaray Vilayet Matbaası’nda basılan bu kitabın başka bir baskısı yapılmamıştır. Mehmet Hilmi Dağcıoğlu’nun 1946 yılında İstanbul’da basılmış “Cumhuriyet İdarecileri 1946” isimli bir başka kitabı daha bulunmaktadır.

 

Aksaray’ın kısa bir tarihçesi ile başlayan “Aksaray Tarihçesi, Orta Anadolu’nun Yeşil Aksarayı” isimli kitap Aksaray’daki eski eserler, Aksaray’ın yetiştirdiği meşhur kişiler, Aksaray’ın coğrafyası, sosyolojik durumu, geçim kaynakları, türküleri ve mimarisi ile nüfus, ekonomi, tarım, hayvancılık, sağlık, eğitim ve il bürokratları hakkında kısa bilgiler içermektedir. Kitapta bulunan bilgiler elbette, Koçhisar ve Arapsun (Gülşehir) ilçelerinin bağlı olduğu Aksaray vilayetinin 1931 yılına kadar olan durumunu yansıtmaktadır. Kitapta ayrıca 21 kişi fotoğrafı, 16 şehir manzarası fotoğrafı ve 1 adet de Aksaray Vilayeti haritası bulunmaktadır. Günümüzdeki durum göz önüne alındığında verdiği bilgiler büyük ölçüde değişmişse de bu kitap, 1931 yılındaki Aksaray hakkında yazılmış kıymetli bir tarih kaynağı olma özelliğini hala korumaktadır. Bu özelliğinden dolayı bu kitaba, çok sayıda akademik çalışmada atıflar yapılmıştır. 1931 yılından sonra bir daha baskısı yapılmayan ve sadece kütüphanelerde ulaşılabilen bu kitabın, eklemeler ve düzenlemeler yapılmak kaydıyla yeni bir baskısının yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.

 

 

Mektupçu M. Hilmi Bey’in (Mehmet Hilmi Dağcıoğlu) yazdığı

“Aksaray Tarihçesi, Orta Anadolu’nun Yeşil Aksarayı” isimli kitabın iç kapağı.

 

 

Aksaray Tarihçesi,

Orta Anadolu’nun Yeşil Aksarayı

 

Yazar: Aksaray Mektupçusu M. Hilmi

(Mehmet Hilmi Dağcıoğlu)

Yayınevi: Aksaray Vilayeti Matbaası

Yayın Yeri ve Yılı: Aksaray 1931

76 Sayfa